De gemeente Krimpen aan den IJssel is één van de drie winnaars van de open call: Gezocht Talentvolle Gemeenten. Met mijn artistieke praktijk doe ik nu onderzoek naar de lang gekoesterde wens van deze gemeente een "Hart van Krimpen" te realiseren. Met een aantal voortgangsberichten op deze website wil ik graag met u delen hoe dit zich verder ontwikkeld.

Allereerst heb ik kennisgemaakt met verschillende betrokkenen bij de gemeente. Om een maatschappelijke vraag te onderzoeken kan je het niet met rust laten. We moeten het centraal stellen en er samen tegen duwen, aan trekken en mee spelen. Ik kijk welke mensen er spontaan op
mijn pad komen en nodig iedereen met een hart voor Krimpen uit om mij hun perspectief te laten zien. Het onderwerp neemt mijn gedachten over. Steeds opnieuw reflecteer ik, naar aanleiding van mijn bevindingen, op het vraagstuk. De informatie die ik verzamel is veelbetekenend.

Er zijn verschillende talen die onze leefruimte vormgegeven, aansturen en in cultuur brengen. Ik spreek deze talen aan en probeer ze te begrijpen. De politieke taal van ideeën, beleid en besluitvorming. De juridische taal van kaders en bewegingsruimte. De praktische of technische taal waarmee wordt gewerkt aan oplossingen. De wetenschappelijke taal van het bewijs. De commerciële taal die opereert in dienst van de economie. We verwarren het gepresenteerde echter te vaak met “dé realiteit” of “dé werkelijkheid.” Het is nooit meer dan de tijdelijke vormgeving als het oorzakelijke gevolg van deze complexe dialoog.

De artistieke taal neemt in dit samenspel van krachten vandaag een vrij marginale positie in. Dat is eigenlijk best problematisch. Deze taal is namelijk als enige in staat een echte “waaromvraag” te formuleren. Kunst hoeft namelijk niet functioneel te zijn. Kunst staat niet uitvoerend in dienst van een bepaalde politieke en/of wetenschappelijk doelmatigheid. Kunst in al haar vormen is daarentegen wel visievormend en creëert nieuwe betekenissen. Kunst kan vragen stellen als waarom is iets zoals het is? Kunst kan leiden tot andere perspectieven. Maar ook, hoe voelt dat? Wat ervaren we daarbij en wat betekent dat voor de omgeving? Dat is niet altijd makkelijk, maar verwarring of schok zijn bijvoorbeeld ook betekenisvol bij het leren begrijpen van een ruimte. 

Inhoudelijk reflecteren op ons handelen doen we niet graag. Voor je het weet loop je dan door een stenen landschap van parkeerterreinen gevuld met auto’s. De overdekte winkelpassage “Crimpenhof” houdt weliswaar de consument 24/7 droog, maar als de papieren lampions hun kleur zijn verloren creëren de blinde muren die het dak dragen het gevoel van een introvert geheel. Om nog maar niet te spreken over de leegstand.

In het streekmuseum Krimpenerwaard leer ik dat in Krimpen aan den IJssel stenen werden gebakkenen schepen gebouwd. De beeldbank laat zien dat de veerpont aankwam bij wat eerder de poort naar Krimpen werd genoemd. Deze pont werd vervangen en de poort zo goed als uitgewist met een nieuw gebouw. De Algerabrugdelen die daarvoor in de plaats kwamen zijn vandaag in het nieuws vanwege het oponthoud door geplande werkzaamheden. De gedateerde brug kan het verkeer nog maar amper aan. Het plan voor een tweede oeververbinding heeft het niet gehaald. 

De N weg snijdt Oud Krimpen niet zonder gevolgen los van de latere wederopbouwarchitectuur aan de andere kant. Hoe creëer je een hedendaags hart wanneer je bent losgesneden van het historische lint dat je heeft voortgebracht? De imposante waterkering vormt wat mijn betreft hét icoon van Krimpen, maar een innige ruimtelijke relatie om dat te vieren is er niet. Het mag duidelijk zijn dat het
speelveld van mijn aandacht bestaat uit een complexe beeldende taligheid. Het lijkt zoeken naar de juiste sleutel in deze verzameling oude beslissingen. Laat ik die sleutel nu juist gevonden hebben! 

Vaak kom ik inspirerende kunstuitingen tegen die leiden tot nieuwe inzichten. Dat kan een schilderij, een gedicht of muziekstuk zijn. Op de website Krimpen in Beeld zag ik een foto van een beeldhouwwerk gemaakt door kunstenaar J.Jansen. In dit kunstwerk van wel 2 meter breed, dat jarenlang op het gemeentehuis heeft gestaan, herken ik hoopvol de sleutel naar dit complexe vraagstuk. Navraag op het gemeentehuis leert mij dat dit kunstwerk weliswaar nog door oud-medewerkers herkend wordt, maar vooralsnog weet niemand waar het zich bevindt. “Zonder “sleutels” openen geen deuren”, zegt een stem ietwat teleurgesteld in mijn hoofd.

Brengt u mij dichter bij het “Hart van Krimpen”?
 

Edwin Stolk